Những minh chứng không thể chối cãi cho các độc quyền cưỡng chế là những người thi hành pháp luật. Trong độc quyền của chính phủ, một cơ quan thuộc thẩm quyền trực tiếp của chính phủ nắm giữ sự độc quyền, và tình trạng độc quyền cưỡng chế được duy trì bằng việc thực thi luật pháp, các quy định cấm cạnh tranh, hoặc bảo lưu độc quyền các yếu tố sản xuất cho chính phủ. Các công ty dầu khí thuộc sở hữu nhà nước phổ biến ở các quốc gia đang phát triển và có trữ lượng dầu mỏ lớn (như Aramco - Ả Rập Saudi hoặc PDVSA - Venezuela) là những ví dụ về độc quyền chính phủ được tạo ra thông qua quốc hữu hóa tài nguyên và các công ty hiện có.

Dịch vụ Bưu chính Hoa Kỳ cũng là một ví dụ về độc quyền cưỡng chế được tạo ra thông qua các luật cấm các đối thủ tiềm năng như UPS hoặc FedEx cung cấp các dịch vụ cạnh tranh (trong trường hợp này là gửi thư hạng nhất và tiêu chuẩn, trước đây gọi là "hạng ba").[lower-alpha 1] Các độc quyền chính phủ cũng buộc người nộp thuế phải trợ cấp cho các công ty này. Vì vậy, nếu chính phủ không còn bảo vệ cho Dịch vụ Bưu chính Hoa Kỳ và việc gửi thư được đưa vào cạnh tranh tự do, thì số lượng người tham gia vào ngành có thể sẽ gia tăng.[13]

Các độc quyền do chính phủ cấp thường giống với các độc quyền chính phủ về nhiều mặt, nhưng cơ cấu đưa ra quyết định của nhà độc quyền cho hai loại là khác nhau. Trong độc quyền chính phủ, người nắm giữ độc quyền là chính phủ và nhóm người đưa ra quyết định kinh doanh là một cơ quan thuộc thẩm quyền trực tiếp của chính phủ. Trong độc quyền do chính phủ cấp, độc quyền cưỡng chế được thi hành thông qua pháp luật, nhưng người nắm giữ độc quyền chính thức là một công ty tư nhân, hoặc một bộ phận công ty con của một công ty tư nhân, đưa ra quyết định kinh doanh riêng. Các độc quyền do chính phủ cấp ví dụ như truyền hình cáp và các nhà cung cấp nước ở nhiều thành phố ở Hoa Kỳ, các khoản tài trợ khai thác dầu khí độc quyền cho các công ty như Standard Oil ở nhiều quốc gia, và trong lịch sử, các công ty “cổ phần” thuộc địa béo bở như công ty Dutch East India, được cấp các đặc quyền giao dịch độc quyền với các tài sản thuộc địa theo chính sách kinh tế của chủ nghĩa trọng thương. Sở hữu trí tuệ như bản quyền và bằng sáng chế là cũng độc quyền do chính phủ cấp. Một ví dụ khác là độc quyền 30 năm do chính phủ cấp được tiểu bang New York cấp cho Robert Fulton trong triển khai giao thông tàu hơi nước, nhưng sau đó Tòa án Tối cao Hoa Kỳ chỉ định là vi hiến vì mâu thuẫn trợ cấp liên bang mà Đại hội Liên bang cấp cho Thomas Gibbons.[lower-alpha 2]

Nhà kinh tế Lawrence W. Reed nói rằng chính phủ có thể gây ra độc quyền cưỡng chế mà không trực tiếp cấm cạnh tranh bằng cách "đơn giản là [ban cho] các đặc quyền, miễn trừ hoặc trợ cấp cho một công ty trong khi áp đặt các yêu cầu đắt đỏ cho tất cả các công ty khác."[15] Như Alan Greenspan trong bài tiểu luận Chống độc quyền của mình đã lập luận rằng trợ cấp đất đai cho các công ty đường sắt ở phía tây Hoa Kỳ trong thế kỷ 19 đã tạo ra một vị trí độc quyền cưỡng chế. Ông nói rằng "Với sự trợ giúp của chính phủ liên bang, một bộ phận trong ngành công nghiệp đường sắt đã có thể “thoát ra khỏi” giới hạn cạnh tranh ở phía đông."[cần dẫn nguồn] Ngoài ra, các quy định có thể được thiết lập để tạo ra gánh nặng tài chính cho các công ty nhỏ đang cố gắng cạnh tranh với các công ty lớn và lâu đời mà có khả năng xử lý các chi phí pháp lý tốt hơn.